Nieuwe zorgtechnologische innovaties bedacht in drie leerwerkplaatsen

Innovatief werken in de zorg door digitale technologie in te zetten is één van de mogelijke oplossingen om het tekort aan medewerkers te verlichten. Het is belangrijk om kennis uit verschillende vakgebieden te combineren, en de zorg niet aan haar lot over te laten. Betere samenwerking met verschillende vakdisciplines is een vereiste voor slimme oplossingen. Daarvoor is het nodig om goed te communiceren, kritisch bewustzijn te ontwikkelen en creatief te denken. Dat wordt gestimuleerd in de OpenEd leerwerkplaatsen, waarvan OnePlanet facilitator is.

De leerwerkplaatsen vallen binnen het OpenEducatieprogramma, waarbij het doel is studenten en docenten aan mbo, hbo en universiteit voor te bereiden op een toekomst met digitale en chip-technologie. Sinds februari 2020 werken diverse Gelderse onderwijsinstellingen en andere geïnteresseerden hierbij samen. OnePlanet ontwikkelt deze leerwerkplaatsen samen met docenten en het MKB, zodat studenten van verschillende studierichtingen en niveaus samen vaardigheden opdoen voor de toekomst.

Leerwerkplaats Activering Parkinsonpatiënten door sensorgebruik

Studenten en docenten van Hogeschool Arnhem en Nijmegen (HAN) en Christelijke Hogeschool Ede (CHE) hebben samengewerkt binnen een leerwerkplaats rondom de inzet van sensoren voor mensen met Parkinson. Ze hebben diverse ideeën voor producten ontwikkeld, waarbij de focus lag op het verzamelen van data via wearables zoals smartwatches, zodat iemand met persoonlijke data naar een arts kan gaan. Zorginstelling De Liemerije was betrokken voor feedback.

Er zijn drie concepten uitgewerkt voor mensen met Parkinson. Zo ontwikkelden Interaction Designers van de HAN Pennie de pen, een interactieve pen die vertelt dat de gebruiker een pauze moet nemen omdat het handschrift anders onleesbaar wordt. Ook geeft hij bijvoorbeeld het advies om met blokletters te schrijven. Een ander idee wat opkwam is de Laserkaft. Dit is een projectie die zelf de lijnen aangeeft waartussen geschreven kan worden. Het laatste prototype was Melting motion: een interactief spel waarmee een combinatie wordt gemaakt tussen fysiotherapie en iets samen doen met het gezin.

Industrieel Product Ontwerpers ontwikkelden het spel Puzzelpraat om een gesprek op gang te brengen over de gevolgen van de ziekte van Parkinson. Het spel is uitgewerkt met puzzelstukjes die de weg van huis naar het ziekenhuis visualiseren op basis van de vragen van de Parkinsonmonitor. “Het spel Puzzelpraat is echt fantastisch, daar kunnen we wat mee om het gesprek tussen de persoon met Parkinson, zijn gezin en de specialist beter voor te bereiden”, zegt Rudie van den Heuvel, hoofddocent van de opleiding Industrieel Product Ontwerpen van de HAN. “Super zorgvuldig uitgewerkt. Het lijkt echt te voorzien en een behoefte.”

Een andere groep heeft een begin gemaakt met DISSC, het ontwikkelen van een wearable om metingen te doen bij iemand met de ziekte van Parkinson. En studenten zijn verder gegaan met de doorontwikkeling van de Voicetrainer, een app die real-time feedback geeft over de luidheid en toonhoogte van een stem. In plaats van een scherm en negatieve respons heeft deze groep toepassingen voor positieve feedback ontwikkeld om mensen gemotiveerd houden voor het trainen van spraak.

Verpleegkundestudenten van de CHE hebben een literatuuronderzoek gedaan naar interventies voor zorgverleners om psychosociale zorg te geven voor en tijdens een consult. Uit het onderzoek kwam het advies om een empathische digitale verpleegkundige in te zetten die inhoudelijke vragen stelt over psychosociale problemen.

Leerwerkplaats GO! Digital

In de leerwerkplaats GO! Digital werkten studenten aan een actuele praktijkchallenge voor de kinderarts van Rijnstate ziekenhuis, Annejet Plaisier, medisch eindverantwoordelijk voor GO!. GO! is een leefstijlinterventie voor kinderen en jongeren met obesitas. Studenten van HAN, RijnIJssel en CHE werkten samen aan (digitale) interventies om kinderen en jongeren te helpen een gezonde leefstijl te ontwikkelen. Dit keer lag de focus op positieve gezondheid en de tools die een coach kan inzetten voor de jongeren.

Door een groep studenten van de opleiding Sociaal Werk van RijnIjssel is onderzoek gedaan naar positieve gezondheid bij vijftig kinderen. Dit hebben ze meegenomen in het spelen van het bordspel Positieve Gezondheid die ze in kleine clubjes met de kinderen deden. Het meest opvallend was dat een groot aantal kinderen in Presikhaaf en het Broek in Arnhem lager dan het landelijk gemiddelde scoorden op hoe positief ze de toekomst zagen. “Het bordspel Positieve gezondheid is een hele mooie, laagdrempelige manier om met kinderen in gesprek te gaan over hun leefstijl”, laat één van de studenten weten. “Ze leren er ook echt iets van.”

Uit het literatuuronderzoek van de studenten van CHE Verpleegkunde kwamen een aantal elementen naar voren die coaching naar een gezonde leefstijl motiverend en succesvol maken, namelijk ‘shared decision making’,  ouderbetrokkenheid en een focus op mentaal en lichamelijk welzijn in plaats van alleen gewichtsverlies.’

De studenten van HAN Serious Gaming hebben een concept voor een digitale game voor jongeren, Healthify, ontwikkeld. Kinderarts Annejet Plaisier: “De serious gamers hebben iets gemaakt voor hele ingewikkelde doelgroep. Er zitten heel veel bruikbare elementen in hun app. De kunst om het simpel te houden en aansprekend te maken, daar zijn deze studenten heel goed in geslaagd.”

Leerwerkplaats Zorgtechnologie voor Dementie

In deze leerwerkplaats hebben studenten ICT en Verpleegkunde van de CHE zich gebogen over de vraag welke rol technologie kan spelen bij de Wet zorg en dwang voor mensen met dementie. Volgens Alzheimer Nederland zijn er op dit moment zo’n 290.000 mensen met dementie. Dit aantal zal als gevolg van de vergrijzing in de toekomst explosief stijgen naar meer dan een half miljoen in 2040. Welke rol kan zorgtechnologie kan spelen om de kwaliteit van leven, voor iemand met dementie, te verbeteren?

De verpleegkundigen hebben een literatuuronderzoek gedaan naar een zorgtechnologisch hulpmiddel voor mensen met dementie met dwaalgedrag. Ze hebben ook onderzoek gedaan naar het voorkomen van dwaling door inzet van bijvoorbeeld complementaire zorg door technologie. “Het is de studenten echt gelukt om kernachtig de mogelijkheden, risico’s en ethische bezwaren met betrekking tot zorgtechnologie en dwaalgedrag in het verpleeghuis te illustreren”, laat de projectbegeleider weten.

De ICT’ers hebben een demonstrator gemaakt van een app waarin vanuit een zorgvraag een zorgtechnologische product gezocht kan worden. Het is hun gelukt om heel goed aan te sluiten bij de ontwerpbehoeftes van de zorgprofessionals. “De studenten ICT zijn enorm betrokken en inhoudelijke experts gebleken, het verrast ons dan ook niet dat ze door willen met de ontwikkeling van de app.” Met hun recommendation-engine die zorgprofessionals helpt zorgtechnologie te selecteren, bieden zij een oplossing voor de kloof tussen zorgvragen en zorgtechnologie. En daarvoor werden zij beloond met een hele mooie eerste prijs van de Student Awards van de ICT opleiding. Bij de doorontwikkeling gaat de DrieGasthuizenGroep meedenken.